Prof. Dr. M.Öcal Oğuz

BOZOK YAZILARI

Yozgat Çamlığı ve Dünya Doğal Miras Listesi

Yozgat Çamlığı, Türkiye’nin ilk Millî Parkı olarak 1958 yılında kabul ve ilan edilmiştir ve Yozgat’ta ilan edilmiş başka bir millî park alanı bulunmamaktadır. Bu nedenle Yozgat Çamlığı hem Türkiye hem de Yozgat için çok önemli, öncelikli ve semboliktir.

Dünya’da sayıları 7000 civarında olan millî parklar içinde Türkiye’nin günümüzde ilan edilmiş 41millî parkı vardır. Dünyada Birleşmiş Milletler tarafından tanınan veya tanınmayan irili ufaklı toplam 200 devlet olduğunu hesaba katarsak her devlete yaklaşık 35 millî park alanı düşmektedir. Bu hesaba göre Türkiye 41 millî park ile dünya ortalamasının biraz üzerindedir. Ama bu iki yüz ülkenin arasında adını hiç duymadığımız ve yerini haritada bile gösteremeyeceğimiz kadar gerek yüz ölçüm gerekse nüfus bakımından oldukça küçük onlarca devletin olduğunu unutmamak gerek. Bu nedenle dünya millî park alanları yüz ölçüm ve nüfusa göre hesap edildiğinde Türkiye’nin çok gerilerde olduğu hemen anlaşılır.

UNESCO 1972 Dünya Doğal ve Kültürel Mirasın Korunması Sözleşmesi tarafından oluşturulan ve 725’i kültürel, 183’ü doğal ve 28’i karma olmak üzere toplam sayısı 936 olan Dünya Miras Listesinde Türkiye’nin 10 kültürel ve doğal eseri bulunmaktadır. Bunlardan sadece Pamukkale ve Göreme’nin hem kültürel hem de doğal miras olarak yer aldığı dikkate alınırsa bu Sözleşme kapsamında yer alan 183 doğal miras arasında Türkiye’nin hiçbir doğal mirasının bulunmadığı görülür. Bu listede Almanya’nın 3, Avustralya’nın 12, Brezilya’nın 7, Kanada’nın 9, Çin’in 8, İspanya’nın 3, ABD’nin 12, Rusya’nın 9, Fransa’nın 3 doğal mirasının yer aldığını ve Türkiye’nin bu doğal miras listesinde hiç yer almadığını hesaba katarsak, doğal mirasın korunması süreçlerindeki eksiklerimizi daha rahat görürüz.

Kısa adı MAB olan İnsan ve Biyosfer Rezervi, UNESCO’nun doğal çevreyi, ormanları ve diğer doğa güzelliklerini koruma amaçlı bir başka programıdır. Bu program kapsamında ilan edilen Dünya Biyosfer Rezervi sayısı 564’tür ve bu programa Türkiye’nin de aralarında bulunduğu 109 devlet katılmıştır. Türkiye’nin bu program kapsamında korunan biyosfer rezervi Artvin ili Borçka ilçesi hudutlarındaki Camili ormanlarıdır. Bu programa katılan her devlete ortalama 5 rezerv düşerken Türkiye sadece bir rezerv ile bu konuda da yetersiz kalmaktadır.

Türkiye’nin ilk Millî Parkı olan Yozgat Çamlığı, gerek 1972 Sözleşmesi gerekse MAB Programı açısından UNESCO’nun doğa koruma sözleşme, program ve ilkelerine son derece uymaktadır ve bazı bakımlardan önceliklidir. Örneğin 1972 Dünya Doğal ve Kültürel Mirasın Korunması Sözleşmesinin doğal miras tanımındaki şu ibareler Yozgat Çamlığı için son derece uygundur: Bilim, muhafaza veya doğal güzellik açısından istisnaî evrensel değeri olan doğal sitler veya doğal alanlar ve tükenme tehdidi altındaki hayvan ve bitki türlerinin yetiştiği alanlar.

Bu tanımlamaya göre, Yozgat Çamlığı, endemik yani sadece buraya özgü bitki ve hayvan varlığının, doğal ve çevresel güzelliğinin yanı sıra, UNESCO 2003 Somut Olmayan Kültürel Mirasın Korunması Sözleşmesi’nde tanımlanan birçok kültürel mirasın, şenlik, türkü, efsane ve hikâyenin konusu ve mekânı olarak da Dünya Mirası olmayı hak etmektedir.

Yozgatlılar öncelikli olarak Çamlıkta betonlaşmaya izin vermeyerek, insan istilasından mümkün olduğunca koruyarak, bitki ve hayvan çeşitliliğinin sürmesini sağlayarak korumaya yönelik acil ve temel tedbirleri almalı sonra da Kültür ve Turizm Bakanlığı Tabiat Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü, Orman ve Su İşleri Bakanlığı Doğa Koruma ve Millî Parklar Genel Müdürlüğü, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Tabiat Varlıklarını Koruma Genel Müdürlüğü ve UNESCO Türkiye Millî Komisyonu nezdinde girişimlerde bulunarak Çamlığın Dünya Doğal Mirası Listesi’ne alınması için çaba harcamalıdırlar.

30.01.2012

OKUR YORUMLARI
ABDÜLKADİR ÇAPANOĞLU
30.01.2012 23:21:00

Değerli ve sevgili Hocam.Çamlığımızla ilgili bu makalenizde ki şu cümleniz çok önemli "Yozgatlılar öncelikli olarak Çamlıkta betonlaşmaya izin vermeyerek, insan istilasından mümkün olduğunca koruyarak, bitki ve hayvan çeşitliliğinin sürmesini sağlayarak korumaya yönelik acil ve temel tedbirleri almalı".Bende hemşerilerimizin sizin bu son cümlenizi bir düstur kabul edip Karadeniz bölgemizdeki HES direnişleri gibi çamlığımıza sahip çıkmalarını diliyorum.İstanbuldan saygı ve sevgiler.

Yozgat'ta Günün Haberleri
YOZGAT'TA 5 GÜNLÜK HAVA DURUMU
hava durumu
YOZGAT İÇİN GÜNÜN NAMAZ VAKİTLERİ