ULU CAMİ

“Ulu” sözcüğünün üç anlamını TDK Türkçe Sözlük şöyle sıralamış: 1.Erdemleri bakımından çok büyük, yüce. 2. (Somut şeyler için)Çok büyük. 3.Saygı duyulan büyük.

Örnekler verilmiş: Ulu önder Atatürk, ulu cami, ulu ağaç, aile uluları gibi. Bir atasözünde geçer bu sözcük. Der ki eskiler: "Ulu sözü dinlemeyen ulu ulu yolda kalır."

İkinci anlamına uyan bir dörtlüğü geldi hatırıma Aşık Veysel’in. Onu da yazayım:
.
“Bir ulu ağaçtan bir yaprak düşse
O anda acısın duyar iniler
Katlansa acıya sakince geçse
Esen ürüzgâra uyar iniler”
.
“Ulu” bir sıfat. İkinci anlamında kullanılınca “Ulu cami” sıfat tamlamasının “Büyük cami” mânâsına geldiği açıkça görülüyor. Ulu camiler bize Selçukluların, Beylikler döneminin ve Osmanlıların emaneti. Bu isimlendirmeyi de onlar yapmış zaten.

Ulu cami bir şehrin en büyük camisidir. Şehrin merkezinde yer alır. Çarşının, alış veriş merkezlerinin bulunduğu yerdedir. Bu yüzden büyük camilere “Çarşı camisi, merkez cami” adlandırması da yapılmıştır. Ama bu adlandırmalar “Ulu cami”nin yerini doldurmaktan uzaktır bana göre.

Bugün Anadolu’da 42 tane ulu cami var. Bunlardan en ünlü olanı Bursa Ulu Camisi. Yapıldığı sıralarda tek kapalı mekanı en büyük camilerden biri olduğu için beşinci makam olarak kabul edilmiştir. Yine Diyarbakır Ulu Camisi Şam’daki Emevi Camisi’yle benzerlik taşımaktadır. Adana, Aksaray, Amasya, Niğde, K.Maraş, Sivas Ulu camilerini de analım. Kayseri Camikebir (Ulu Cami), Yozgat Büyük Cami (Ulu Cami,Çapanoğlu Camisi) de aynı kategoriye girer. Ulu camileri bulunan ilçelerden bazılarını bir görelim: Divriği, Cizre, Elbistan, Harput, Tarsus, Zile, Sandıklı, Ermenek, Akhisar, Arapkir, Bor, Biga, Beyşehir...

Ulu camiyle ilgili bu bilgilendirmenin ardından sözü Boğazlıyan’a getirelim. Boğazlıyan’ın en büyük camisi Çarşı Camisi’dir. Boğazlıyan çarşısının merkezindedir. Mehabetli bir camidir. Ben diyorum ki bu cami neden “Ulu Cami” olmasın? “Çarşı Camisi” mi, yoksa “Ulu Cami” mi bu görkemli camiye daha çok yakışır? Bence “Ulu Cami” bu kutsal mekanı taçlandıracak bir güzel isimdir.

Bu hususta Çarşı Camisi Dernek Başkanı Pehlül Önen’le görüşüp nabız yokladım. Din görevlileriyle konuştum. Hepsi de sıcak bakıyorlar. “Çarşı Camisi”nin “Ulu Cami” olmasını arzuluyorlar.

Ey azizler! Bu konuda sizin görüş ve düşüncelerinizi öğrenmek istiyorum. Siz ne düşünüyorsunuz? Bu, benim (bizim) için çok önemli. Sözlü veya yazılı bana ulaşırsanız memnun olurum. Ayrıca Yozgat Gazetesi'ne gazetemize konuyla ilgili açıklamada bulunabilirsiniz. Lütfen ilgisiz kalmayın. Sizin bu konuyu sahiplenmeniz oranında bu konuya devam edeceğim.

01.06.2016