LAKAPLARIMIZ

Birinci çoğul kişiyi kullandım. “Lakaplarımız” dedim. Önce kendi lakaplarımdan başlayayım. Çocuklukta benim iki lakabım vardı: Cücünü ve fini. Anam sıkça kullanırdı. Biraz sıska ve arıklığımdan böyle hitap ederdi herhalde.

Eğitim enstitüsünde yatılı öğrenciyken sınıf arkadaşlarım “prof” lakabını taktılar. Prof, bilindiği gibi profesörün kısaltması. Profesör de Fransızca öğretmen demek. Öğretmen adayı oluşumuzdan nâşi “prof” dediler. Bir de çok kitap okurdum. Ondan dolayı herhalde.

Öğretmen oldum. Bir zaman “Komser Kolombo” çağrıldım. Öğrenciler “Komser Kolombo” lakabını taktılar. Sebep? Sebep Komser Kolombo bir dizi kahramanı. Dedektif. Pejmürde giyimli,ufak tefek bir adam. Zeki mi zeki. Bir pardesüsü var. Dökülüyor. Ben de önlük giyerdim. Önlük giymemden, bir de vücut yapımın ufak tefek olmasından “Komser Kolombo” oldum. Haa, bir de külyutmaz. Hani Hababam Sınıfı'nın kopyacılara aman vermeyen (!) hocası. Ben de sözüm ona kopya çektirmem ya...Sınav esnasında Külyutmaz'a atıfta bulunurdum:"Bana kül yutturamazsınız." derdim. Gülüşürdük. Sınavlarımız bu havada geçerdi.

Bu lakaplara gülüp geçtim. Bazen kendim de kullandım. O yüzden hiçbiri üstümde kalmadı.

Bu açıklamayı niçin yapıyorum? Şunun için: Oğulcuk’ta bize kadar intikal eden lakapları yazacağım. Peşin peşin söyleyeyim. Kimse küsüp darılmasın. Bunlar bir kültür değeri. Zamanında kullanılmış. Yazalım, bir kenarda dursun.

Lakapları yazarken özel isimleri kullanmayacağım.

Ölenlere saygı ve rahmet; yaşayanlara selam, sağlık ve afiyetler diliyorum.

“Sürç-ü lisan ettikse affola!” deyip başlayalım:

Kabileleri bir hatırlayalım önce: Coruklar, Battallar, Nebiler, Hacefendiler, Goddurular, Dadaloğulları, Çonalar, Hallaler, Takayıtlar, Cebecioğulları, Cemalefendiler, Cılıbıtlar, Kosoölar, Başçavışın uşağı...

Şimdi şahıslara verilen lakapları sıralayalım:

1. Bedensel özürden kaynaklı: Kor (kör), kor teke, topal, çopur oğlan, çopur gız, çolak,çalık, çap, konoö, komuk, hırlak, gotsüz, sümuklü, silli, gıçı gırık,garnı yarık,golu gırık, gicimikli, kel, çot, sağır, sağar oğlan...

2. Vücut yapısından dolayı: Sırık, gudük, guccuk, guccuk gız,uzun oğlan, bodur, cüllüz, guru oğlan, guru gelin, lağlek,kepenek, camız oğlan, ceylan...

3. Ten rengi,göz ve saç renginden: Çini, maviş, çakır, çakırın oğlu, çakırın gızı, mavış, göoğ gız, gır oğlan, gır gız, gır baş, gıllı, gırbaşın oğlu, yişil, boz oğlan, kulüboz, sarı oğlan, sarı gız, gara, gara oğlan, gara gız, gara gelin, ag gız, ağ gelin...

4. Konuşma bozukluğundan: Kekeç, kekeç oğlan, ahraz, badad...

5. Huy ve davranışlardan: Yavaş, rüzgar, rüzgarın oğlu, cinni, laylon, süslü, deli, tahta gafa, çeyrek gafa, tozağın gızı, daş gafa, cavzıtdım, tıpırtı, çöpe basmaz, çeplinin gızı, tozey, tilimon, takgos, tangır, dilki, cılıbıt, mırış, taslama, cik cik, cilveli, saf gan, avukat, avukatın gızı, zıvana...

6. Komşu köylerden gelin gelenler: Devecipınarlı, Tükmen, Garooçlu, Horanlı, Gurdenli,Emilelli,Bünyanlı, Tombaklı...

7. Bu sınıflandırmanın dışında kalanlar: İkiz, irkeg, Tatar, Tatarın gızı, toto, katip, adıoğzel, baba, esginin gızı, bokuğru, tükancı, cumali, kullük buvası, gizir, alo, şıh, ayı yogi, at hırsızı, cobban, çanakçı, kurtçe, altın gızlar, tükancı, Avşarın gızı, Panali, ürüşdü, turşuluk, danacının oğlu, danacının gızı, gadakcı, ışgıya, doktur, gurt yimez, zapdiye, onbaşı, çavış, Tito, Kenedi, Cek, Bozli...

27.02.2015