Cennet, Arapça kökenli bir isimdir. Cenn kökünden türemiştir. Kelime manasıyla Örtmek, gizlemek anlamına gelir. Bitki ve ağaçları ile toprağı örten bahçe demektir cennet.(*)
Dini terim olarak cennet ise imanlı ve iyi kimselerin öldükten sonra Allah tarafından mükafat olarak konulacakları ve içinde ebediyen yaşayacakları, her türlü tasavvurun üstünde güzellik ve nimetlerle dolu yerdir.
Bir de mecazi anlamı var cennetin. Mecazi manada cennet, Çok güzel, iç açıcı, huzur verici yer demek. Bir iki örnek cümle vereyim: Benim evim bir cennet (Ziya Gökalp). Gerçekte Sultan Ahmet Camisinin içi tıpkı çocukluğumda düşündüğüm gibi bir cennet bahçesidir(Ahmet Hamdi Tanpınar).(**)
.
Günümüzde cennet özel ad olarak da kullanılıyor. Genellikle kız çocuklarına Cennet ismi konuluyor. Şimdi hatırıma geldi. Bizim ellerde tekerleme gibi bir küçük hikaye anlatılır. Ondan bahsedeyim:
Köylerimizin birinde yaşayan Memet adında bir muhterem. Karısının adı da Cennet. Bir gün Cennet Hanım almış testileri suya gitmiş. Çeşme başında lafa tutulmuş. Bir hayli gecikmiş. Memet Efendiyi almış bir merak. Tam hanımını aramaya çıkacak. Cennet Hanım teşrif etmiş. Aralarında şöyle bir muhavere olmuş:
-Nirden geliyon gız Cennet?
-Çişmeden geliyom lan Memmet!
-Niye gicikdin gız Cennet?
-Sıra bekledim lan Memmet!
Memet sabırlı adam. Lahavle çekip lafı uzatmamış.
.
Şimdi ben bunları niçin yazıyorum? TRT Müzikte Uğur Işılak Mahzuninin İşte Gidiyorum Çeşmi Siyahım türküsünü yorumlamış. Mahzuninin çok sevilen bir türküsüdür bu türkü. Her daim dillerdedir.
Güzel de söylüyor Uğur Işılak. Ama öyle bir yanlışı var ki o yorumunu gölgeleyen. Bunu nasıl yapar? Doğrusu anlayabilmiş değilim. Bu türkünün ikinci dörtlüğü şöyle:
.
Haydi dolaşayım yüce dağlarda
Dost beni bıraktı ah ile zarda, ah ile zarda
Ötmek istiyorum viran bağlarda
Ayağıma cennet kiralansa da
.
Uğur Işılak Ayağıma cennet kiralansa da dizesinde kendi kafasına göre bir değişiklik yapmış. Cennet kelimesinin yerine dünya sözcüğünü kullanmış. Dize şu hale gelmiş: Ayağıma dünya kiralansa da.
.
Oldu mu şimdi? Mahzuni dünya demeyi bilmiyor muydu? Dünyayı ahireti, cenneti cehennemi idrakten yoksun muydu büyük usta?
Mübalağa yapmış Mahzuni. Cenneti mecazi anlamda kullanmış. Viran bağları; çok güzel, bakımlı, huzur verici yerlere değişmeyeceğini anlatmış. Bir tezat sanatı var viran bağla cennet arasında. Mahzuni "Ötmek istiyorum..."derken de kendini bülbüle benzetiyor. Şu imgenin güzelliğine bakınız.
Uğur Işılak beğenmemiş. Beğenmeyebilir. Kendi tercihidir. Beğenmiyorsa okumasaydı keşke. Okumuş ve dizedeki "cennet" yerine "dünya" kelimesini kullanmış. Dizeyi değiştirmiş.Tahrif etmiş. Bu olmaz işte. Ne hakla? Bu ne ciddiyetsizlik? Hem de devletin resmi yayın kuruluşu TRTde!..
Ben dinledim bant kaydını. Hayretler içinde kaldım. Hani bir söz var. Aklı derinlere erenin biri der ki: Bu kadar cehalet ancak tahsil ile mümkündür.
Allah ıslah eyleye!
................................
(*)İslam Ansiklopedisi
(**)Kubbealtı Lügatı Misalli Büyük Türkçe Sözlük
31.01.2020
OKUR YORUMLARI
Mustafa Topaloğlu
10.02.2020 19:15:00
Değerli dost,
İlginden ve katkından dolayı çok teşekkür ederim. Bir tarihte ben de TRT Türkü'de benzer bir garabete tanık oldum. Canlı yayın. Bir bayan sanatçı yayın konuğu. Hanımefendi Seyit Seyfullah'ın "Yarim derdini ver bana" türküsünü okudu. Son dörtlüğün ilk dizesi şöyle:"Seyfullah'ım der ki hoca". Türkü bitti. Sordu sunucu:
-Gönlüne sağlık çok güzel yorumladın. Kimdir bu Seyfullah?
Bayan sunucu:
-Bilmiyorum, demez mi? Benim tansiyonum tavan yaptı. Söylenip sokranıyorum. Hanım bana kızdı:
-Sana ne? Kağsı mısın?
Canlı yayına çıkıyorsun. İnsan bir bakar bu Seyfullah kim? Hem rahmetlinin ruhu şad olur.Emeğe saygıdır. Hem de böyle apışıp kalmazsın.
"Dert çok, hemdert yok." diyor ya aklı derinlere eren bir bağrı yanık büyüğümüz. Öyledir. Bizim derdimiz dağlar kadar.
Selam ve saygıyla...
ABDULKADİR ÇAPANOĞLU
07.02.2020 19:17:00
Değerli Mustafa Beyciğim,
Uğur Işılak, keşke kendine göre değişiklik yaparak okumasaymış rahmetli Mahsuninin İşte Gidiyorum Çeşmi Siyahım türküsünü. Çok ayıp etmiş. Ben bu tür uydurmalara çok kızarım, kabullenemem. Ya türkünün, şarkının güftesine sadık kalır okursun ya da başka şarkı türkü okursun. Beğenmemek senin haddin değildir. Çok eski yıllarda Ümit Tokcanda bir televizyon programında Evlerinin önü bulgur sokusu türküsünü söylemişti. Programın takdimcisi sohbet olsun diye Tokcana sordu bulgur sokusu ne demek diye. O da bilmiyorum demez mi. Çok şaşırmış ve üzülmüştüm. İnsan söylediği türkünün sözlerini bilmez mi? Yine yakın tarihlerde yine bir televizyon programında bir hanım türkücü Aynalı körük türkümüzü söylemişti. Türkü bitince sunucu ona da sordu hangi yörenin türküsü diye. O da biraz duraladıktan Ege yöresi diye attı. Ben hemen telefona sarıldım ve düzelttim. Sanırım benden sonra da hemşerilerimiz aradılar ki program devam ederken sunucu araya girip gerekli düzeltmeyi yapmıştı. Saygılarımla.
Mustafa Topaloğlu
10.02.2020 19:15:00Değerli dost,
İlginden ve katkından dolayı çok teşekkür ederim. Bir tarihte ben de TRT Türkü'de benzer bir garabete tanık oldum. Canlı yayın. Bir bayan sanatçı yayın konuğu. Hanımefendi Seyit Seyfullah'ın "Yarim derdini ver bana" türküsünü okudu. Son dörtlüğün ilk dizesi şöyle:"Seyfullah'ım der ki hoca". Türkü bitti. Sordu sunucu:
-Gönlüne sağlık çok güzel yorumladın. Kimdir bu Seyfullah?
Bayan sunucu:
-Bilmiyorum, demez mi? Benim tansiyonum tavan yaptı. Söylenip sokranıyorum. Hanım bana kızdı:
-Sana ne? Kağsı mısın?
Canlı yayına çıkıyorsun. İnsan bir bakar bu Seyfullah kim? Hem rahmetlinin ruhu şad olur.Emeğe saygıdır. Hem de böyle apışıp kalmazsın.
"Dert çok, hemdert yok." diyor ya aklı derinlere eren bir bağrı yanık büyüğümüz. Öyledir. Bizim derdimiz dağlar kadar.
Selam ve saygıyla...
ABDULKADİR ÇAPANOĞLU
07.02.2020 19:17:00Değerli Mustafa Beyciğim,
Uğur Işılak, keşke kendine göre değişiklik yaparak okumasaymış rahmetli Mahsuninin İşte Gidiyorum Çeşmi Siyahım türküsünü. Çok ayıp etmiş. Ben bu tür uydurmalara çok kızarım, kabullenemem. Ya türkünün, şarkının güftesine sadık kalır okursun ya da başka şarkı türkü okursun. Beğenmemek senin haddin değildir. Çok eski yıllarda Ümit Tokcanda bir televizyon programında Evlerinin önü bulgur sokusu türküsünü söylemişti. Programın takdimcisi sohbet olsun diye Tokcana sordu bulgur sokusu ne demek diye. O da bilmiyorum demez mi. Çok şaşırmış ve üzülmüştüm. İnsan söylediği türkünün sözlerini bilmez mi? Yine yakın tarihlerde yine bir televizyon programında bir hanım türkücü Aynalı körük türkümüzü söylemişti. Türkü bitince sunucu ona da sordu hangi yörenin türküsü diye. O da biraz duraladıktan Ege yöresi diye attı. Ben hemen telefona sarıldım ve düzelttim. Sanırım benden sonra da hemşerilerimiz aradılar ki program devam ederken sunucu araya girip gerekli düzeltmeyi yapmıştı. Saygılarımla.