İŞ VE TİCARET AHLAKI

‘Ey iman edenler! Birbirinizin malını haram şekilde yemeyin; ancak karşılıklı rıza ile yaptığınız ticaret başkadır. Birbirinizi ve kendinizi öldürmeyin; canlarınızı da boşu boşuna tehlikeye atmayın. Muhakkak ki Allah size çok merhamet edicidir.’ (Nisa: 29)

İş: Cemiyetin, din, hukuk, ahlak, örf ve adet gibi sosyal kurumların tasvip ettiği mesleklere diyoruz.

Bir meslek ki, yukarıda ifade ettiğimiz müesseselere ters düşüyorsa onda ne kişiye ve ne de topluma bir hayır yoktur.

Yani açıkça ifade etmek gerekirse; kalp( sahte) eşya satmak, şans oyunları oynatmak, kumarhane, fuhuşhane ve meyhane işletmek iş ve meslek değildir.

Dürüst ve namuslu olmak ve ahlaki kaidelere uymak şartı ile her meslek saygıya layıktır. Maden ocağındaki işçi ile bürodaki mühendis, vali ile odacı, okul müdürü ile hizmetli dürüst çalıştıkları sürece ahlaklıdır ve yaptıkları iş kutsaldır.

İşinde dürüst ve namuslu olmaya, ahlaka uygun çalışmaya, sözünde durmaya, karşısındakini yanıltmaya yönelik sahte bir tavır takınmamaya iş ahlakı diyoruz.

Peygamberimiz Hz. Muhammed (asm) : ‘Allah, işini dikkatli ve sağlam yapan kulunu sever, ‘ buyururlar. Öyleyse: İşine kendini vermeli, patron da olsa, ücretli de olsa herkes işine sahip çıkmalıdır. Emeğini esirgememeli ve aldığını helal ettirmelidir.

İslam’da tembellik, atalet, meskenet ve mezellet yoktur. Hele hele başkasının sırtından geçinmek asla tasvip edilemez. Herkes çalışacak, kazanacak ve izzeti ile yaşayacaktır. Mukabilinde bir emek ve bir gayret sarf edilmeyen para helal değildir.

İşinde veya tartısında hile yapmayan, bozuk mal satmayan, başkalarının işinde kendi işi gibi çalışan, kendine emanet edilen malzemeyi yerinde kullanan, devlet dairesinde çalışanlar da mesaiye dikkat edip zamanını işle geçirdiklerinde iş ahlakına riayet ediyorlar demektir.

Bu konuyu İslam dini veciz bir şekilde hülasa etmiştir. İşçiye: ‘Aldığını helal ettir,’ der. İşverene: ‘İşçinin hakkını alın teri kurumadan ver, ‘der.