DULKADİRLİ TÜRKMEN YEMEĞİ

Bu yemek adından esinlenerek “Arap Aşı” olduğu sanılsa da, Dulkadirli Türkmen yemeği olduğu ve yemeğin aslı Dulkadirli Türkmen Yurdu ünlü Bozok Yaylasında yani, Yozgat İli kuzeyinde kurulmuş yerleşim yerlerinde yapıldığı bilinir.!

Bu meyanda Çorum, Kırıkkale, Kırşehir, Kayseri, Nevşehir, Sivas, Aksaray yöresi başta olmak üzere XVIII. Yüzyıl Zorunlu Göçleri ile Rakka’ya yani, Kilis–Suriye bölgesine, ve Afyon, Aydın yöresine iskan edilmiş Dulkadirli Türkmenlerinin mutfak kültürünü oluşturur.!

Soğuk kış aylarında, yerlerin karla kaplı olduğu zamanlarda kanatlı av hayvanları ile yapılıp, yenilen bu Türkmen yemeğini, bazı kültür araştırmacıları, adından esinlenerek “Arap Aşı” adı ile adlandırıp, Arap mutfağına özgü bir yemek türü olarak yazıp, çizseler de ve iddialarını hakim kılmak için Yüce Peygamberimizin de böyle bir yemek yediği tezi ile iddialarını desteklemeye çalışsalar da bu bir Dulkadirli Türkmen mutfağına özgü yemek türüdür. Yoğurtlu ve salçalı Çılbır, Hasıda tatlısı, Oğamaç, Çöç (Bulgur köftesi) gibi..

Bilindiği gibi bu yemek kışın karlı günlerinde, av hayvanları ile yapılan bir yemek türüdür. Kaşıksız yenilemeyecek tek yemektir.

Arap ülkelerinin iklim yani, bu ülkelere kar yağmaması durumu, avcılık kültürünün zayıf olması ve Araplarda geçen yüzyıllarda kaşık kültürünün bulunmaması konusu, bu yemeğin Araplara özgü bir yemek olmadığını şüphesiz kılmaktadır.

Hamur ve çorbası ayrı yapılan bu yemeğin yeme kuralları;

Yemeğe oturan kişi, önce kaşığı ile tepsi içerinde bulunan hamurdan alır, ayrı bir tabakta bulunan çorba tabağına daldırır. Hamuru kaşıktan düşürmeden kaşığın hamurdan kalan kısmını çorba ile doldurur, ağzına alıp çiğnemeden yutar.

Eğer, kaşığına aldığı hamuru çorba tabağına soktuğu zaman düşürürse düşüren kişi cezalandırılır. Dolayı ile kaşıksız yenilemeyecek tek yemek türüdür. Söz konusu kültür araştırmacıları tezlerine destek verdikleri “Arap Aşı” sözcüğü isimden öte gidememektedir.!

Arap Aşı denilmesinin manası ise;

Yörede yaygın olarak kullanıldığı gibi içinden çıkılamayacak derecede karışıklık durumuna “Arap Çorbası” denilir. Ayrı pişmiş bir birinden farklı bu iki yemeğinde ağızda birleştirilerek, dolayı ile karıştırılarak yenilmesinden dolayı geldiği anlaşılmaktadır.

Bu tarihi Dulkadirli Türkmen yemeğini, düzenlemiş oldukları törenlerle geleneksel hale getiren başta Yozgatlı derneklerimiz olmak üzere, Çorumlu ve Kırşehirli Derneklerimizi kutlar, 11. Düzenledikleri Araba Aşı etkinlikleri ile bu tarihi geleneği yöresel bir etkinlikten çıkartıp Ulusal kimlik kazandıran Yerköy İlçesi Derebağ Köyü Yardımlaşma ve Dayanışma Derneği yöneticilerine teşekkürlerimizi bildiririz.!

Araştırmacı Yazar
İsmail UÇAKCI


- Çorum, Yozgat, Kırşehir, Kırıkkale, Çankırı Yöresinde Oğuz Boyları, Bilgeoğuz Yayınları, 2013 İstanbul.
- İsmail Uçakcı, Tarihi, Kültürü ve İnançlarıyla SUNGURLU, 2006/Ankara
- İsmail Uçakcı, Orta Anadolu Halk Kültürü. 2004/Ankara

www.ismailucakci.com

09.01.2014