TÜRKÇEDE K VE H HARFİNİN YANLIŞ SESLENDİRİLMESİ

Türkçede K ile H harfi yanlış seslendiriliyor. Bu yanlışlık kısaltmalarda daha da belirgin görülüyor. Özellikle K harfinin seslendirilme yanlışlığı iyice yaygınlaştı toplumda. Öyle ki, “Alışılmış yanlış, alışılmamış doğrudan iyidir.” tezine uygun biçimde yanlışlık dile demir atmış durumda.

1 Kasım 1928’de kabul edilen Türk ABC’sinde harflerin hangileri olduğu ve adları (nasıl seslendirileceği) belirlenmiştir. Bu harfler ve seslendirmeleri, Türk Dil Kurumunun Yazım Kılavuzu’nda da ilgili yasanın öngördüğü biçimde aşağıdaki gibi sıralanmıştır:



Nedendir bilinmez, medya organlarında daha önce de belirttiğim gibi, özellikle K harfinin kısaltması “ke” yerine “ka” biçiminde seslendirilmektedir. TSK (te, se,ka), KDV (ka,de, ve), TDK (te, de, ka), HSK (he, se, ka) gibi daha pek çok kısaltma yanlış seslendirmeyle söylenmektedir. Bu yanlış; kullanıla kullanıla, duyula duyula doğru kabul edilmeye başlanmıştır.

H harfi de bazı kısaltmalarda “he” yerine “ha” biçiminde seslendirilmektedir. Özellikle Cumhurbaşkanı Sayın Recep Tayyip Erdoğan, CHP kısaltmasını “ce, ha, pe) biçiminde yapmaktadır. Sayın Erdoğan’ın “he” yi “ha” biçiminde seslendirmesi Arapça alışkanlığından olsa gerek. Gelin görün ki bu durum, geniş halk kitlelerinin yanlış yönlendirilmesine neden olmaktadır.

İşin garibi, olaya bir de yasal açıdan bakarsak şu sonuca varırız: Türkçede K harfinin “ka”, H harfinin de “ha” biçiminde okunması var olan yasaya aykırıdır. Belki size gülünç gelecek ama, bir tür suçtur. Yasaya aykırı her tür eylem suç kapsanıma girmiyor mu?...

Gelelim bu ülkenin dilinin geliştirilmesinden, korunup zenginleştirilmesinden sorumlu kuruma, Türk Dil Kurumuna. O ne yapıyor? Hiç, yalnızca hiç! Kurum yetkililerinden tık yok. Kardeşim, sizin göreviniz ne? Ne güne duruyorsunuz? Konuyu gündeme getirip doğruyu göstersenize! Şimdi diyecekler ki, “Bizim yaptırım gücümüz yok.” Nasıl yok? Okullarda sizin yayımladığınız Yazım Kılavuzu uygulanmıyor mu? Kamu kurum ve kuruluşlarını bu alanda yönlendirme yetki ve sorumluluğunuzun farkında değil misiniz? Sizin yüzünüzden “iddaa” sözcüğü “iddia” biçiminde yanlış kullanıma başlanmadı mı? “Makine” sözcüğü sizin yüzünüzden yıllardır “makina” biçiminde kullanılmıyor mu? Makina ve Kimya Endüstrisi Kurumu adındaki “makina” sözcüğünün yanlış yazımı sizi şimdiye dek niçin rahatsız etmedi?

Çocuklarımıza kızmayalım anneler, babalar, dedeler!.. Toplumun önde gelenleri, yetkililer dili böyle yanlış kullandığı; medya da bu yanlışlığa çanak tuttuğu sürece çocuklarımıza doğruyu öğretmekte çok ama çok zorlanacağız belli ki.

Yalın bir vatandaş olarak önce Türk Dil Kurumunu, sonra da toplum önderlerini ve tüm vatandaşlarımızı Türkçeyi doğru kullanma konusunda duyarlı olmaya çağırıyorum. Bu konuda Türkçe öğretmenlerimize özel bir görev düşüyor: Okullarda öğrencilerine konuyla ilgili gerekli açıklamaları yapmaları. Ama bunun yetmeyeceğini biliyorum. Çünkü hemen her gün yanlış okunan bu sesleri duya duya, çocuklarımız doğrudan uzaklaşmaya başladılar. Ne de olsa, “Balık baştan kokuyor.”

12.07.2017