Büyük halk ozanımız Âşık Veysel Şatıroğlunun ölümü üzerinden 42 yıl geçti. 21 Mart 1973te ölümsüzlüğe uğurlamıştık onu. Türk Halk Edebiyatının gerçek anlamda son halk ozanıydı Âşık Veysel. İçten ve sıcak bir dille yarattığı şiirleriyle, söylediği türkülerle gönlümüzde taht kurdu.
Hakkında çeşitli yazılar, kitaplar yazıldı. Ama o ne yazılara ne kitaplara sığacak biriydi. 20. yüzyılın ulu bir çınarıydı. Her şeyden önce bir halk adamıydı. Esin kaynağı içinde yaşadığı halktı. Onun halkçı kimliğini anlatan bir anı var elimde. Sivas Yıldızeli Pamukpınar İlköğretmen Okulunda çalışırken Veyselin köyünden Derviş Gülseven adlı bir öğrencim anlatmıştı bunu:
Türk müziği sanatçılarından Fikret Kızılok Veyseli ziyarete gelir. Ayrılırken,
― Veysel baba, şu sazımı akort et de ver. Ben sizden esinlenmek istiyorum, der.
Bunun üzerine Veysel,
― Ben sazımı halka göre akort ediyor ve ilhamımı ondan alıyorum. Siz de böyle hareket ederseniz sazınız akortlu demektir, diye karşılık verir.
Halkçı Veyselin insan ve dünya görüşü çağdaş bir yapıdaydı. O her zaman ileriye bakar, ileriyi düşünürdü. Tembellere, duyarsızlara çok kızar; onları her fırsatta eleştirirdi:
Kulak ver sözüme, dinle vatandaş,
Uyma lak lak edip gülüşenlere.
Seni meşgul eder, işinden eyler,
Karışırsın tembel perişanlara.
Adım at ileri, geriye bakma,
Bir sağlam iş tut da elden bırakma,
Saçma sapan sözler hep delip takma,
Allahın yardımı çalışanlara.
Veysele göre insan, geçmişi ancak geleceğe ışık tutması açısından değerlendirmelidir. Geçmişe saplanıp kalmak, ilerlemek isteyen için en büyük engeldir. Bakın, Veysel bunu nasıl da güzel ifade ediyordu:
İleriyi gören geriye bakmaz,
İnsanlık yolundan taşraya çıkmaz,
Allah cömert, ama ekmek bırakmaz,
Oturup geçmişi konuşanlara.
Veysel der, kafanı nafile yorma,
Dünya fani deyi çöküp oturma,
Adım at ileri, avara durma,
Yoldaş ol refaha karışanlara.
İnsanların eşitliğinden ve kardeşliğinden yanadır Veysel. Zaman zaman küser dünyaya. Çünkü bu dünya mutsuz insanlarla doludur. Komşusu açken tok yatanlar vardır. Bundan yakınır. Bir yandan da kendini avutur. Bilir ki ister varsıl ister yoksul olsun, sonunda herkes kara toprağa girecek ve orada eşitlenecektir:
Nice zenginlerin çarkın çevirdin,
Nice kahramanı teptin devirdin,
Bunca fakirleri kastın kavurdun,
Herkese bir türlü kadersin dünya.
Ne bankeri kalır ne de bir fakir,
Herkes kazancını sana bırakır,
Beş arşın bez ile yolceden ahir,
Eline geçeni yutarsın dünya.
Atatürk ve cumhuriyet âşığı bir ozandı Veysel. Atatürkün ölümünden duyduğu acıyı şöyle dile getiriyordu:
Ağlayalım Atatürke,
Bütün dünya kan ağladı.
Süleyman olmuştu mülke,
Geldi ecel, can ağladı.
Atatürkün eserleri,
Söylenecek bundan geri,
Bütün dünyanın her yeri,
Ah çekti, vatan ağladı.
Cumhuriyetle ilgili düşüncelerini de şöyle anlatıyordu:
Devri Cumhuriyet asırı yirmi,
Uyan bu gafletten, uyuma yurttaş.
Dünya ayaklanmış aya gidiyor,
Uyan bu gafletten, uyuma yurttaş!
Bırak sarı öküz varsın yayılsın,
Set çekme gözlere, herkes ayılsın,
Her köşeye bir fabrika koyulsun,
Uyan bu gafletten, uyuma yurttaş!
Destekle fakiri, okut yetimi,
Bu hayırlar dinimizce kötü mü?
İdrak eyle hidrojeni, atomu,
Uyan bu gafletten, uyuma yurttaş!
Halkımızın gönlünde taht kuran Âşık Veyseli bir kez daha saygıyla anıyorum. Ruhu şad, mekânı cennet olsun!..
21.03.2015
Hakkında çeşitli yazılar, kitaplar yazıldı. Ama o ne yazılara ne kitaplara sığacak biriydi. 20. yüzyılın ulu bir çınarıydı. Her şeyden önce bir halk adamıydı. Esin kaynağı içinde yaşadığı halktı. Onun halkçı kimliğini anlatan bir anı var elimde. Sivas Yıldızeli Pamukpınar İlköğretmen Okulunda çalışırken Veyselin köyünden Derviş Gülseven adlı bir öğrencim anlatmıştı bunu:
Türk müziği sanatçılarından Fikret Kızılok Veyseli ziyarete gelir. Ayrılırken,
― Veysel baba, şu sazımı akort et de ver. Ben sizden esinlenmek istiyorum, der.
Bunun üzerine Veysel,
― Ben sazımı halka göre akort ediyor ve ilhamımı ondan alıyorum. Siz de böyle hareket ederseniz sazınız akortlu demektir, diye karşılık verir.
Halkçı Veyselin insan ve dünya görüşü çağdaş bir yapıdaydı. O her zaman ileriye bakar, ileriyi düşünürdü. Tembellere, duyarsızlara çok kızar; onları her fırsatta eleştirirdi:
Kulak ver sözüme, dinle vatandaş,
Uyma lak lak edip gülüşenlere.
Seni meşgul eder, işinden eyler,
Karışırsın tembel perişanlara.
Adım at ileri, geriye bakma,
Bir sağlam iş tut da elden bırakma,
Saçma sapan sözler hep delip takma,
Allahın yardımı çalışanlara.
Veysele göre insan, geçmişi ancak geleceğe ışık tutması açısından değerlendirmelidir. Geçmişe saplanıp kalmak, ilerlemek isteyen için en büyük engeldir. Bakın, Veysel bunu nasıl da güzel ifade ediyordu:
İleriyi gören geriye bakmaz,
İnsanlık yolundan taşraya çıkmaz,
Allah cömert, ama ekmek bırakmaz,
Oturup geçmişi konuşanlara.
Veysel der, kafanı nafile yorma,
Dünya fani deyi çöküp oturma,
Adım at ileri, avara durma,
Yoldaş ol refaha karışanlara.
İnsanların eşitliğinden ve kardeşliğinden yanadır Veysel. Zaman zaman küser dünyaya. Çünkü bu dünya mutsuz insanlarla doludur. Komşusu açken tok yatanlar vardır. Bundan yakınır. Bir yandan da kendini avutur. Bilir ki ister varsıl ister yoksul olsun, sonunda herkes kara toprağa girecek ve orada eşitlenecektir:
Nice zenginlerin çarkın çevirdin,
Nice kahramanı teptin devirdin,
Bunca fakirleri kastın kavurdun,
Herkese bir türlü kadersin dünya.
Ne bankeri kalır ne de bir fakir,
Herkes kazancını sana bırakır,
Beş arşın bez ile yolceden ahir,
Eline geçeni yutarsın dünya.
Atatürk ve cumhuriyet âşığı bir ozandı Veysel. Atatürkün ölümünden duyduğu acıyı şöyle dile getiriyordu:
Ağlayalım Atatürke,
Bütün dünya kan ağladı.
Süleyman olmuştu mülke,
Geldi ecel, can ağladı.
Atatürkün eserleri,
Söylenecek bundan geri,
Bütün dünyanın her yeri,
Ah çekti, vatan ağladı.
Cumhuriyetle ilgili düşüncelerini de şöyle anlatıyordu:
Devri Cumhuriyet asırı yirmi,
Uyan bu gafletten, uyuma yurttaş.
Dünya ayaklanmış aya gidiyor,
Uyan bu gafletten, uyuma yurttaş!
Bırak sarı öküz varsın yayılsın,
Set çekme gözlere, herkes ayılsın,
Her köşeye bir fabrika koyulsun,
Uyan bu gafletten, uyuma yurttaş!
Destekle fakiri, okut yetimi,
Bu hayırlar dinimizce kötü mü?
İdrak eyle hidrojeni, atomu,
Uyan bu gafletten, uyuma yurttaş!
Halkımızın gönlünde taht kuran Âşık Veyseli bir kez daha saygıyla anıyorum. Ruhu şad, mekânı cennet olsun!..
21.03.2015
21.03.2015
OKUR YORUMLARI
Yozgat'ta Günün Haberleri
YOZGAT'TA 5 GÜNLÜK HAVA DURUMU
YOZGAT İÇİN GÜNÜN NAMAZ VAKİTLERİ
