29 Ekim 2023
Cumhuriyetin 100. Yıldönümü
Coşkuyla kutlanan ama çok daha büyük bir coşkuyla kutlanmayı
hak eden bir gün. Bunu başarabilmek için Cumhuriyetin kazanımlarının
bilincinde olmak gerektiğini ifade etmek isterim. Pek çok alandaki
tartışmasız başarıların yalnızca birkaçından, Cumhuriyetin değerini
toplum olarak, birey olarak içselleştirmemizi kolaylaştıracak birkaçından
bahsetmek istiyorum.
İlk olarak söylemek gerekir ki, Atatürk, milletinin karakterinin, Türk
karakterinin her yönüyle farkında bir liderdi. Bu sebepten her şeyden
önce bağımsızlık arzusunun bizler için tarih boyunca ne ifade ettiğini;
Türkün ekmeğinden vazgeçeceğini, canından vazgeçeceğini ama
vatanından, bağımsızlığından vazgeçmeyeceğini çok iyi biliyordu. Bugün
Filistin’de yaşanan vahim, insanlık dışı, hiçbir insanî ya da evrensel
değerle bağdaşmayan durumu görüyoruz. Ülkemizin de 100 yıl önce
benzeri bir süreçten geçerek bağımsızlığını yeniden tesis etmeyi
başardığını hatırlamak gerekir. Filistin’de yaşayan kardeşlerimiz için
üzülürken, onlar için dualar ederken bizim de benzer felâketlerden
geçerek bugünlere geldiğimizi hatırlamak gerekir. İşte bu sebeple ki
Cumhuriyet, Kurtuluş Savaşı’nın ardından bağımsızlığa verilen isimdir.
Hep övünerek söylediğimiz tarih sahnesindeki silinmez varlığımızın
devamı, tarih boyunca gösterdiğimiz Türk şahsiyetinin onurunu
korumamız da yine bu yüksek idealleri bünyesinde barındıran
Cumhuriyet sayesindedir. Tüm bu millî, manevî ve dinî değerleri korumak
uğruna verdiğimiz savaşta kazandığımız başarının devamlılığının adıdır
Cumhuriyet. Bu savaş esnasında milletin yaşadıklarının şahidi olan
Atatürk’ün de ifade ettiği gibi “Yurtta barış, dünyada barış!” Cumhuriyetin
bakış açısını yansıtmaktadır. Bu yüzden Cumhuriyet günümüzde en çok
ihtiyaç duyduğumuz değeri, “barışı” temsil eder.
Cumhuriyetin ilânından sonra, bağımsızlığını kazanmış ancak
çeşitli kayıplara uğramış devletin itibarını ekonomik, bilimsel, kültürel,
sanatsal, alanlarda da yeniden gözler önüne sermek amacıyla çalışmalar
yapılmaya başlandı. Bu çalışmaların amacı, aslen, ülkeyi hak ettiği
çağdaş medeniyet seviyesine ulaştırmak, o ana kadar ihmal edilmiş
alanlarda ülkenin gelişip kalkınmasını sağlamaktı. Kurulan şeker
fabrikaları, Sümerbank, Türk Tarih Kurumu, Türk Dil Kurumu, Atatürk
Orman Çiftliği gibi çeşitli kurum ve kuruluşlarla farklı alanlarda çalışmalar
hız kazanmıştır. Cumhuriyetle kazanılan ivmeyle Türkiye 1951 yılında bir
ambulans uçak üretip Danimarka’ya satmayı başarmış ve Danimarka bu
uçağı kazada kullanılamaz hâle gelinceye kadar faaliyette tutmuştur.
Cumhuriyet, gerekli imkânların sağlanarak ülkenin her alandaki
potansiyelinin ortaya çıkarılmasının teşvik edilmesidir.
Vizyon, gelecekte ulaşılması hayal edilen, tasarlanan durumun
gerçekleşmesi için gerekli şartların sağlanmaya çalışılması olarak kabul
edilirse Cumhuriyet bir vizyondur. Bilim adamlarının, mucitlerin,
sanatçıların, büyük liderlerin ayırt edici özellikleri gelecekle ilgili
hayaller/tasarılar sahibi olmaları ve bu fikre sağlam bir şekilde ve
gayretle tutunup vazgeçmemeleridir. Öyleyse Cumhuriyet gelecekle ilgili
hayallerimiz ve bu hayallere tutunmamızdır.
Özgürlükten bahsetmek gerekirse, insanların kendilerini her alanda
özgürce ifade edebilmeleri için; din, dil, ırk, cinsiyet, ekonomik güç vs.
gibi ayrımlara maruz kalmadan çalışma fırsatı bulabilmeleri için açılan
alan Cumhuriyettir. Cumhuriyet sayesinde kadınlar henüz gelişmiş
ülkelerin çoğunda olmayan haklara sahip oldular. Çocuklar eğitim
hakkına, başarılı gençler ve girişimciler desteğe sahip oldular.
Cumhuriyetle beraber ifadesini bulan temel hak ve özürlükler (özel
yaşamın gizliliği, haberleşme özgürlüğü, konut dokunulmazlığı, bilim ve
sanat hürriyeti, düşünce ve kanaat hürriyeti vs.) bizlerin vazgeçmeyi
aklımızdan bile geçiremeyeceğimiz kazanımlardır. Cumhuriyet, pek çok
alanda özgürlüğümüzün garantisidir.
Birkaçından bahsettiğim bu kazanımlar Cumhuriyete neden değer
vermemiz gerektiği konusunda belki bir fikir verebilir. Burada
belirtmediğim pek çok önemli noktanın farkında olanları da buradan
takdir ediyor, gösterdikleri vatandaşlık bilincinden dolayı da teşekkür
ediyorum.
Cumhuriyetimizin 100. yılını doldurduk.
“En büyük bayramdır. Kutlu olsun!”
