Abbas Sayar her ne kadar ardına kadar açık olduğunu söylese de aslında Türk edebiyatının kapalı bir kapısı olarak kalmıştır. Yılkı Atı ile TRT Roman Ödülü (1970), ikinci romanı Çelo ile 1973 Türk Dil Kurumu Roman Ödülü, üçüncü romanı CanŞenliği ile de 1975 Madaralı Roman Ödülü’nü kazanmış olmasına rağmen edebiyatımızda hemen her yazarın başına geldiği gibi vefasızlığa uğramış, ömrünün son yıllarında iyiden iyiye unutulmuştur.
Abbas Sayar Yılkı Atı romanıyla edebiyat dünyasına girdiğinde, edebiyatımızda köy romanı ve köy romancılığı egemenliği vardı. Bugün birçoğunun adını bile hatırlamadığımız köy romanları arasında Yılkı Atı’nın ayrı bir yeri olmuştur. Bu romanda, iş göremez hâle gelmiş yaşlı bir atın köyden sürülmesinin yani yılkıya bırakılmasının hikâyesi anlatılır. Cengiz Aytmatov’un dilimize Kopar Zincirlerini Gülsarı ve Elveda Gülsarı adlarıyla çevrilen eserinde de yılkıya bırakılan ve sonunda ölen Gülsarı adlı bir atın hikâyesi sahibinin hikâyesiyle paralel biçimde anlatılır ama Yılkı Atı, insanla doğanın ve bir atın serüvenini Türk köylüsünün ekonomik durumu ile birlikte bir bütün olarak hiçbir insanı ön plâna çıkarmadan çarpıcı, şiirli bir dille yansıtır. Bu özelliğiyle Yılkı Atı Türk edebiyatında bir ilktir. Köy romanlarının şabloncu bakış açısıyla yazılmadığı için de edebiyat tarihinde yerini almıştır.
Çelo ise amcasının yanında büyüyen yetim bir delikanlının; amcası ve yengesi tarafından ona yapılan eziyetlerin, babasından kalan tarlaları amcasının elinden kurtarma mücadelesinin ve sonunda amcasını öldürüşünün hikâyesidir. Bu romanda on dokuz yaşındaki bir genci cinayet işlemeye götüren sebepler ile umutsuz bir aşk ve zorla evlendirme konusu üzerinde durulur.
CanŞenliği’nde olaylar Yozgat’ta geçer. Havza, Samsun, Merzifon ve Çorum yollarında yıllarca hayvanlarla yük taşımacılığı yaptıktan sonra motorlu araçların çıkışıyla işsiz kalan ve matbaacı Nail Beyin (Abbas Sayar’ın) bahçesinde bekçilik yapan Hüseyin Ağanın çektiği sıkıntılar anlatılır.
Bu roman da TRT tarafından filme alındı ve televizyonda yayınlandı.
Dik Bayır’da çok partili döneme geçişle birlikte köylerde yaşanan parti ocak çalışmaları,köyden kente göç, Almanya’ya işçi gidişi ve onların köyde bıraktıklarının başlarına gelenler vb. konular sergilenir.
Devam edecek
