BİR YILIN MUHASEBESİ

   Zamanı anlama ve anlamlandırmada bir bitiş çizgisine daha yaklaşmış bulunmaktayız.  Sayılı olan ömrümüzden, en ince detayına varıncaya kadar hesabını vereceğimiz bir yılı daha tamamlayıp,  yeni bir yıla daha girmiş olacağız. Kısacası bu duruma, yaptıklarımızın kontrol ve muhasebesinin yapılması gelecekte yapacaklarımızın da dikkatli bir planlaması diyebiliriz. Varlık dünyasında böyle bir muhasebe, yalnızca  Cinler ve insanlara mahsustur. Çünkü bu iki varlık kategorisi:”Ben  cinleri ve insanları, ancak beni bilsinler bana  boyun eğip ibadet etsinler diye yarattım” (Zariyat, 51/56) ölçüsü gereğince kendilerine; bilinç, şuur, akıl, idrak yüklenmiş olması  ve fiillerinde iyi yada kötüyü  tercih edebilme yeteneği verilmiş olması sebebiyledir. Aynı zamanda biz insanlara, hayat ve ölümün var ediliş sebebi de en iyiyi ortaya koymamız şeklinde gerekçelendirilmiştir.  “O, sizin hanginizin en güzel ameli yapacağını sınamak için ölümü ve hayatı var etmiştir“ (Mülk, 67/2) Bu sebeple insan, sınav yerinde olduğu bilinciyle hareket edecek ve sınavı  başarıyla geçmek için dikkatli olacaktır. 

   Ne var ki yaşadığımız hayat bizlere süslü gösterilmiş, dünya oyun ve eğlence mekanı kılınmış, insanda unutkan ve aynı zamanda bir çok zafiyetle malul yaratılmıştır. Bunun için bizlere sık sık; "Hesaba çekilmezden önce kendi kendinizi hesaba çekiniz; Amelleriniz tartılmazdan önce siz kendi kendinizi tartınız; Büyük hesap gününe hazırlanınız!" (Tirmizi, Kıyamet, 25)  uyarı ve tavsiyeleri yapılmıştır. Buna binaen insanoğlu, yaratılış amacı ve sorumlulukları gereği her daim kendini hesaba çekecek,  iman ve amellerini kontrol edecek, kar ve zarar muhasebesi yapacaktır. Bu çerçevede yapılacak hakiki ve gerçekçi bir muhasebe; 

-Geleceğe yönelme, ileriyi görme, kendini bilme ve anlama çabasıdır. -Dünya ve ahirette huzura erme arayışıdır.

-Haramlardan uzak durup gafletten uyanma, günah ve hataların farkına varıp kaçınmadır. 

-Karda mı, zararda mı olduğumuzu tespit ettikten sonra iş, eylem ve davranışlarımızdaki kusurları giderme ve  eksiklikleri tamirdir. 

-Vakit ve nakit israfını önleme çabasıdır. Çok değerli olan ömür sermayesini faydasız ve boş şeylerle tüketmeme, zamanı bilinçli kullanmadır.

-İyiyi kötüden, faydalıyı zararlıdan ayırt edebilme süzgeci, iyilik ve bol nimetlerle karşılaştığımız zaman şımarmamak için fren; sıkıntı ve dara düştüğümüzde oradan kurtulmak için  çare kapısıdır. 

-Kendimizi ve vazifemizi bilip, bizi yoktan var eden Allah'a kulluk etme ve huzuru onda bulma kararlılığıdır.

-Gayesizlik ve başıboşluktan kurtulma, yaratılış gayesini idrak edip ona göre yaşama azmidir.

-Akıl ve imanı nefsin başına bekçi yapabilme başarısıdır.

-Ölmeden önce ölünüz fermanına uyarak, ebedî alem için önceden hazırlık yapma azmidir.

-Sonradan pişman olmamak için önceden tedbir ve tedarikte bulunmaktır.

-Günlük hayatımızda, iş ve kazancımızda, amel ve icraatımızda kendi hayatımızı düzene koyarak başkalarına örnek olmaktır.

-Bir işe başlamadan önce onun sonunu hesaba katabilme işidir. “Ne idim, ne oldum, nerede idim, nereye geldim, neler umuyordum, nerelere kavuştum, neticede ne ve nerede olmak istiyorum?" sorularını kendimize sorup doğru cevaplar verebilmektir. 

-Hülasa, başı boş yaratılmadığımızın farkında bir ömür sürmektir.

     Netice itibariyle Allah Teala bizlerden, işimize başlamadan  önce planlamayı, yapıp tamamladıktan sonra da  işin nasıl bir şekil aldığını gözden geçirmeyi istemiştir. Gözden geçirme sonrası tespit edilecek  yanlış, hata, kusur ve eksikliklerin tamiri için; samimi bir tövbe, istiğfar ve pişmanlık , salih amel, iyilik yapma ve kötülükten uzak durma azim ve kararlılığını sergileme tavsiye edilmiştir. Peygamber Efendimiz (s.a.v.)’de: “Akıllı kimse,  nefsini muhasebe eden ve ölümden sonrası için çalışandır. Aciz de,  nefsini hevasının peşine takan ve Allah'tan  temennide bulunan kimsedir." (Tirmizî, Kıyamet, 26) uyarısını yapmıştır.

     Akıllı insan, ahiret gününde kendisini ateşten koruma başarısını gösteren insandır. Bu çerçevede yeni  yıl, ancak bu anlayışla karşılandığı zaman  bir sevinç ve mutluluk vesilesi olabilecektir. İslamın hoş görmediği oyun,  eğlence, sefahat ve gafletle girilecek yeni bir yıl, daha baştan kayıpla başlanmış bir yıl olmaktan öteye geçemeyecektir.